ΜΟΝΩΣΗ
Η σημασία της μόνωσης
Η ανάγκη για μόνωση προέκυψε τον προηγούμενο αιώνα λόγω της αλλαγής στον τρόπο ζωής και σε οικονομικούς παράγοντες. Το πιο εύκολα αναγνωρίσιμο παράδειγμα είναι η κρίση του πετρελαίου τη δεκαετία του ’70 που δημιούργησε την απαίτηση για πιο οικονομικά κτίρια, κάτι που είδαμε να επαναλαμβάνεται για τη βιώσιμη διαχείριση των ενεργειακών πόρων και τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Υπήρξαν και άλλα τέτοια «ορόσημα». Η εκβιομηχάνιση συνέβαλε στη μετακίνηση πληθυσμών σε αστικά κέντρα, με συνακόλουθη εκτενή καθ’ ύψος δόμηση και ανάπτυξη ασυνήθιστα υψηλών επιπέδων θορύβου λόγω πολυκοσμίας. Σε συνδυασμό με τον εξηλεκτρισμό δημιουργήθηκε η ανάγκη για δόμηση με χαρακτηριστικά πυροπροστασίας. Επιπλέον, στις μέρες μας, έχει γίνει ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη για προστασία από τις καιρικές συνθήκες λόγω των ακραίων μεταβολών που παρατηρούνται πλέον σε πολλά μέρη του πλανήτη.
Οι προκλήσεις για τη μόνωση σήμερα, αλλά και στο εγγύς μέλλον, θα περιλαμβάνουν απαιτήσεις για μόνωση έναντι των πάσης φύσεως ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών και άλλων επιδραστικών παραγόντων στην υγεία του ανθρώπου. Αυτό που αποτελεί κατασκευαστική απαίτηση, κοινή σε όλους τους τύπους μόνωσης, είναι στη συνέχεια της μόνωσης το μονωτικό υλικό να μην έχει διακοπές που γίνονται «γέφυρες» μη-μόνωσης. Ανάλογα τις ανάγκες της κατασκευής, οι τύποι της μόνωσης πλέον διακρίνονται στη θερμομόνωση, ηχομόνωση και υγρομόνωση.
Θερμομόνωση
Τα τελευταία χρόνια, με την αλλαγή των κανονισμών στη θερμομόνωση κτιρίων, όσον αφορά στο απαιτούμενο πάχος του θερμομονωτικού υλικού και στη θέση του (το οποίο, πλέον πρέπει να τοποθετείται στο κέλυφος του κτιρίου και όχι στον πυρήνα του εξωτερικού δίδυμου περιβλήματος), η θερμομόνωση γίνεται πιο ουσιαστική με ορατά αποτελέσματα στην οικιακή οικονομία και στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κτιρίου. Θερμομόνωση στο εξωτερικό περίβλημα του κτιρίου μπορεί να επιτευχθεί με διάφορα υλικά, συνηθέστερα των οποίων είναι:
Διογκωμένη πολυστερίνη EPS: Η απαίτηση για τοποθέτηση του θερμομονωτικού υλικού στο κέλυφος μιας κατασκευής επανάφερε στο προσκήνιο τη διογκωμένη πολυστερίνη, ενός εκ των πρώτων θερμομονωτικών υλικών στην ελληνική αγορά. Η διογκωμένη πολυστερίνη έχει το πλεονέκτημα να διατηρεί σταθερό συντελεστή «λ» εφ’ όρου ζωής καθώς επίσης και να έχει μια πολύ καλή σχέση μεταξύ ποιότητας και τιμής. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες θερμομονωτικές πλάκες, μπορεί να παραχθεί σε ένα πολύ μεγάλο εύρος διαστάσεων ανταποκρινόμενη έτσι σε ανάγκες υψηλών παχών μόνωσης.
Εξηλασμένη πολυστερίνη XPS: Εδώ και τρεις δεκαετίες που η εξηλασμένη πολυστερίνη εμφανίσθηκε στην αγορά των δομικών υλικών, κατάφερε να κερδίσει τεράστιο μερίδιο στην κατασκευή, έχοντας ως κύριο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα το χαμηλό βάρος με παράλληλες αυξημένες μηχανικές αντοχές και ανθεκτικότητα στην υγρασία.
Ξυλόμαλλο: Πρόκειται για δομικές πλάκες από ίνες ξύλου με συνδετικό υλικό το τσιμέντο ή τη μαγνησία, εξαιρετική διαπνοή και πλήρως οικολογικό χαρακτήρα. Το ξυλόμαλλο επανήλθε στις προτιμήσεις των κατασκευαστών που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία στη χρήση πιο οικολογικών υλικών, έστω και με χαμηλότερη θερμομονωτική επίδοση.
Σε κατασκευές ξηράς δόμησης, όπως και σε κεραμοσκεπές ή και σε συμβατικές τοιχοποιίες και ιδιαίτερα όπου απαιτούνται πυραντοχή και ηχομόνωση, εφαρμόζονται ινώδη υλικά, όπως είναι ο ορυκτοβάμβακας και ο πετροβάμβακας. Τα τελευταία χρόνια η βιομηχανία έχει αναπτύξει και ινώδη προϊόντα που απευθύνονται σε λύσεις εξωτερικής θερμομόνωσης με διαφορετικά χαρακτηριστικά από τις απλές ινώδεις πλάκες ή παπλώματα.
Ηχομόνωση – Ηχοαπορρόφηση
Τα ινώδη θερμομονωτικά υλικά είναι ηχοαπορροφητικά (και όχι ηχομονωτικά) και για το λόγο αυτό τα μεγέθη που ελέγχονται και αναφέρονται στα πιστοποιητικά έγγραφα των υλικών, είναι ο συντελεστής ηχοαπορρόφησης «α» και ο συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας «λ». Όταν όμως τοποθετηθούν στο κενό δίδυμου τοίχου από βαριά υλικά, όπως είναι οι γυψοσανίδες ή το τούβλο, ενεργούν ως μηχανισμός απόσβεσης (ελατήριο) της ηχητικής ενέργειας και, τελικά, βοηθούν στη βελτίωση για την ηχομόνωση του συστήματος της τοιχοποιίας, όπως ενός σπιτιού, που εκφράζεται σε decibel (dB).
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την ηχοαπορρόφηση διαθέτουν κενά στη δομή τους και είναι γενικώς ελαφροβαρή. Τέτοια είναι οι πολυεστερικοί βάμβακες, τα συνήθη ινώδη (ορυκτοβάμβακες και πετροβάμβακες), οι πλάκες επισκέψιμων οροφών από ορυκτές ίνες, ή από επικαλυμμένο υαλοβάμβακα, ή οι διάτρητες, γυψοσανίδας ή μετάλλου.
Υπάρχουν όμως και βαριά υλικά για ηχοαπορρόφηση, όπως είναι οι εμφανείς πλάκες ξυλομάλλου οι οποίες τοποθετούνται και στην οροφή και ως επένδυση των τοίχων, με χαρακτηριστικά αντοχής τέτοια, που επιτρέπουν την εφαρμογή τους ακόμη και μέσα σε γυμναστήρια, αφού πιστοποιημένα αντέχουν την πρόσκρουση της μπάλας!
Όπως στα υλικά τοιχοποιίας και οροφών, έτσι και για την ηχομόνωση δαπέδου υπάρχουν υλικά χωρίς ηχομονωτικές ιδιότητες, τα οποία παρεμβαλλόμενα σε ένα σύστημα δημιουργούν ηχομονωτικό αποτέλεσμα. Τέτοια είναι τα λεπτά στρώματα πολυαιθυλενίου και τα εξειδικευμένα σύμμεικτα στρώματα ελαστικού και φελλού, τα οποία σε δίδυμες κατασκευές δαπέδων (τα επονομαζόμενα «πλωτά δάπεδα») βελτιώνουν την ηχομόνωση.
Η γκάμα των ηχομονωτικών υλικών συμπληρώνεται από ειδικές μεμβράνες, αντικραδασμικά τύπου Vibro, και άλλα υλικά που βρίσκουν εφαρμογή σε κατασκευές ειδικού σκοπού. Αξίζει να αναφερθεί ότι και οι ειδικές γυψοσανίδες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ακτινολογικών εργαστηρίων έχουν εξαιρετικές ικανότητες ηχομόνωσης λόγω της επένδυσης με φύλλο μολύβδου που διαθέτουν.
Υγρομόνωση – Στεγάνωση
Η υγρομόνωση, ως βασική απαίτηση στα κτίρια, αφορά κυρίως στο ανώτατο σημείο του κτιρίου (στέγη ή δώμα) και δευτερευόντως στο κατώτατο (υπόγειο). Η επίτευξη υγρομόνωσης μπορεί να γίνει με υλικά όπως:
Μεμβράνες κεραμοσκεπών: Τοποθετούνται κάτω από τα κεραμίδια και εξασφαλίζουν την επιθυμητή στεγανότητα, αλλά και τη διαπνοή που χρειάζεται η κατασκευή μας. Μπορεί να είναι συνθετικές ή ασφαλτικής βάσης.
Ασφαλτόπανα: Οι ασφαλτικές μεμβράνες ή κοινώς ασφαλτόπανα, είναι η διαχρονικά ενδεδειγμένη λύση για τη στεγάνωση δωμάτων, παρέχοντας μια ισοπαχής στεγανωτική στρώση σε ολόκληρη την επιφάνεια. Ανάλογα με τις απαιτήσεις αισθητικές ή τεχνικές, παρέχονται σε μια πληθώρα τύπων με διαφορετικά χαρακτηριστικά ως προς το βάρος τους, τον οπλισμό τους, την επικάλυψη τους (χρωματιστές ψηφίδες, αλουμίνιο, χαλκός) και κυρίως της σύνθεσης τους (ελαστομερή, πλαστομερή).
Υγρές Μεμβράνες: Μια σύγχρονη προσέγγιση του θέματος της στεγάνωσης δωμάτων αποτελούν οι λεγόμενες «υγρές μεμβράνες». Πρόκειται ουσιαστικά για επαλειφόμενα υλικά τα οποία εφόσον εφαρμοσθούν με τις κατάλληλες προϋποθέσεις και στις κατάλληλες συνθήκες, παρέχουν μια αξιόπιστη λύση στεγάνωσης. Αυτά τα υλικά συνήθως είναι ακρυλικής ή πολυουρεθανικής βάσης ή υβρίδιο των δύο. Μεγάλο πλεονέκτημα των υγρών μεμβρανών είναι το «κλείδωμα» ευπαθών και δύσκολων σημείων όπως για παράδειγμα αναμονές, σημεία πάκτωσης Η/Μ εξοπλισμού, στηθαία κτλ.
Μεμβράνες PVC – TPO – FPO: Οι εν λόγω μεμβράνες έγιναν ευρέως γνωστές κυρίως για τα υψηλά τεχνικά τους χαρακτηριστικά και την ταχύτητα εφαρμογής τους. Βρίσκουν εφαρμογή κατά κύριο λόγο σε μεγάλες επιφάνειες όπως δώματα βιομηχανιών, σούπερ μάρκετ κτλ.
Τσιμεντοειδή στεγανωτικά: Η βιομηχανία κονιαμάτων έχει προχωρήσει στην ανάπτυξη ειδικών προϊόντων κατά κύριο λόγο βάσεως τσιμέντου με ισχυρές στεγανωτικές ιδιότητες. Τα τσιμεντοειδή στεγανωτικά προσφύονται εξαιρετικά στις επιφάνειες σκυροδέματος ή τσιμεντοκονιών και αποτρέπουν την είσοδο υγρασίας ή νερού στην κατασκευή. Τα τελευταία χρόνια την είσοδο τους στην αγορά, έχουν κάνει και ειδικά κονιάματα και πρόσμικτα, κρυσταλλικής δράσης, τα οποία στεγανοποιούν το σκυρόδεμα στη μάζα του δια της δημιουργίας μικροκρυστάλλων στο πορώδες του σκυροδέματος, προστατεύοντας έτσι από το νερό ακόμα και σε συνθήκες μόνιμης επαφής της κατασκευής μας με υγρό στοιχείο και παράλληλα αυξάνοντας τις αντοχές του σκυροδέματος.